Ingiliz Donem Dramalari Serisi 3: North and South (Kuzey ve Guney)

Kuskusuz Ingiliz Donem dramasinin kralicesi Jane Austen. Yalniz benim son zamanlarda kesfettigim, okumaktan ve romanlarinin ekrana aktarilmis halini seyretmekten en az ayni miktarda haz aldigim baska bir Ingiliz romancisi daha var: Elizabeth Gaskell. Ingiliz Donem dramalarini tanitmaya basladigim yazi dizisinin bu ucuncu bolumunde size Elizabeth Gaskell'in en guzel romanlarindan biri North and South'u anlatmak istiyorum.

Kucuk bir not: Bir zamanlar TRT'de Amerikan Ic Savasi'ni anlatan bir dizi yayinlanmisti. O dizinin de adi Kuzey ve Guney idi. O da cok guzel bir dizi olmakla beraber, bununla bir alakasi yok!)


Elizabeth Gaskell, Jane Austen'dan bir sonraki kusaktan geliyor sayilir. Austen en unlu eserlerini 1800lerin basinda yaratirken, Gaskell'in en verimli cagi 1850-65. Gaskell da Austen gibi alti tane roman yaziyor. Bunlari hem kullandigi kivrak dil, hem de karakterleri acisindan Austen'inkilere benzetebiliriz. Yalniz Gaskell Austen'in icinde kaldigi dar cevreyi asip, bambaska bir sosyal ve ekonomik cevreye girmeyi basariyor. Bu sure icinde Ingiltere'de kapitalizm iyice yerlesmis, ozellikle tekstil uretimi almis basini gitmis. Gaskell'in romanlarinda da esini Charles Dickens'da gorecegimiz bir sosyal ve ekonomik bilinc bas gostermeye basliyor. Isci kesimi, ustelik de kendi diliyle edebiyata giriyor.


North and South bu konuyu isliyor. Kitap, Kuzey ve Guney adindaki basligindan da anlasilacagi uzere, Ingiltere'nin endustrilesmis, hizla gelisen ve degisen kuzey kesimi ile, varlikli, hayatin bir onceki yuzyildan cok da farkli olmadigi guney kesimi arasindaki celiskiyi anlatiyor. Kitabin kahramani Margaret Hale, guneyden ailesi ile birlikte tekstil sehri Milton'a gelip yerlesir. Margaret'in bir din adami olan babasi, kilise ile bagini koparinca, tek gecim yolu olarak Milton'a gelip fabrika sahiplerinin cocuklarina ders vermeyi bulmustur. Burada Margaret guneydekinden cok farkli bir hayatla karsilasir: sabahtan aksama kadar fabrikalarda calisan, erkekler, kadinlar, cocuklar, hayatlari para kazanmaya adanmis fabrika sahipleri, yoksulluk, grev... Ailesi Milton'a alismaya calisirken, Margaret de her kesimden insanla arkadasliklar kurar. Ama hayatina giren en farkli kisilik fabrika sahibi John Thornton'dir. Once fikirleri birbirine tamamen zit dusen bu iki insan, zaman icinde birbirlerini sevmeye baslarlar.


Kitap 2004 yilinda, sagolsun bize harika yapimlar sunmaya devam eden BBC tarafindan televizyona aktarilmis. Dizi, kitabi cok yakindan takip ediyor. Bir kac ufak tefek seyi atlayip degistirmislerse de aslina sadik kalmislar. Dizinin gorsel yani kitaba ayri bir derinlik getirmis. Fabrikalardaki kosullar, ozellikle havada ucusan pamuklar bazi sahneleri gorsel bir solene donusturmus. Tabi artik farketmissinizdir ki, benim icin bu yapimlarin basarisini belirleyen en onemli etkenlerden biri basroldeki oyuncularin kimyasi. Basrollerdeki Daniela Denby-Ashe ile Richard Armitage gercekten rollerinin hakkini veriyorlar, izlemeye doyamiyorsunuz.

Dizinin tamamini, youtube'da bulabilirsiniz. Eminim cok begeneceksiniz!

Ingiliz Donem dramalarini tanitmaya basladigim yazi dizisinin birinci ve ikinci bolumlerine buradan bakabilirsiniz:
1. Bolum
2. Bolum