Thursday, May 15, 2008

Gecmis olsun Mr.D!

Bu haftamiz ne yazik ki hastalikla gecti. Gecen hafta ev arama kosusturmasi, yolculuk, otel odalari arasinda Mr.D’ye musallat olan bir virus, kocacigimi yatak dosek etti. Once soguk alginligi zannettik ama sonra kusma ve basagrisi da baslayinca doktora gittik ve buyuk ihtimalle virutik bir hastalik oldugunu ogrendik. Cok sukur simdi biraz yorgun olmakla beraber, Mr.D kendini cok daha iyi hissediyor. Ne diyelim, gecmis olsun, en kotu hastaligimiz bu olsun, nazar degmesim, pu pu pu…

Bu cesit mide bulatisi ve kusma ile ortaya cikan rahatsizliklarda insan nasil bir tedavi izleyecegini pek bilemiyor. Neyse ki buradaki saglik merkezinde cok guzel bir brosur hazirlamislar. Hem bu brosuru tasinirken bir yere sokup kaybedersem elimde bulunsun, hem de insallah basiniza gelmez ama sizin de ihtiyaciniz olursa aklinizda olsun diye brosurde yazilan bilgileri asagiya ekledim. Mr.D’nin bulantisinin gecmesi icin doktor bir bulanti ilaci verdi. Onu almaya basladiktan sonra da burada yazilan beslenme rejimini takip ettik.

Bu arada ben Mr.D’ye bir de hasta corbasi yaptim. Tabi sonradan asagidaki brosur elimize gecince aslinda bunu yemesinin ancak 4. gunden sonra mumkun oldugunu gordum, kalanini ben yemek zorunda kaldim. O yuzden mide hastaliklarinda degil ama grip, soguk alginligi durumunda cabucak pisirilebilen, maydonozlu oldugu icin bol C vitaminli, hafif bir corba. (50 gr taze maydonozda gunluk C vitamini ihtiyacimizin tamamindan fazlasini karsilayacak kadar C vitamini var!) Annemin hasta corbasi:) Tarif Leman Cilizoglu Eryilmaz’in kitabindan:



4 su bardagi su ya da et suyu (ben Knorr sebze bulyon kupu kullandim)
6 corba kasigi pirinc
2 buyuk domates
1 kasik yag (ben bulyon kullandigim icin ayrica koymadim)
maydonoz

Et suyunu ve yagi tencereye koyunuz. Domatesleri rendeleyip tencereye ekleyiniz. Kaynayinca ayiklanip yikanmis pirinci ilave ediniz. Pirincler yumusayana kadar pisiriniz. Atesten alip maydanoz ilave ediniz. Voila!

---

Mide ve bagirsak rahatsizliklari

Disclaimer (Tekzip): Asagidaki bilgiler Virginia Universitesi Ogrenci Sagligi Merkezi’nin “upset stomach” isimli brosurunden alinmistir. Bu blogun yazari doktor ve ya saglik konusunda uzmanlasmis bir kimse degildir ve asagidaki bilgilerin dogrulugundan ve uygulanmasinin sonuclarindan sorumlu degildir. Bu bilgiler doktor tarafindan konulan teshisin ve onerilen tedavinin yerini tutmaz, bir sorunuz oldugunda once doktorunuza danisiniz.

Gastroenteritis adi verilen mide ve bagirsak iltihaplanmalarina virusler, mikroplu yiyecekler, ilaclar ve genellikle seyahat sirasinda bunyenin alisik olmadigi bakterilerle karsilasmasi yol acabilir. Bu mide ve bagirsak rahatsizliklari su semptomlarla ortaya cikar:
- mide bulantisi (kusma da gorulebilir)
- mide kramplari (ishal da gorulebilir)
- istahsizlik
- yorgunluk, halsizlik
Bu rahatsizliklari gidermek icin asagidaki beslenme rejimi izlenebilir. Karbonhidratlar protein ve yaglardan daha kolay sindirildigi icin, diyetin ilk gunlerinde karbonhidratlarin tuketilmesi esas alinmistir.

Ilk alti saat
Kusma sona erdikten sonraki ilk alti saat icinde yemek ve icmekten kacininiz. Susuzlugunuzu gecirmek icin agziniza sert bir seker ya da bir miktar buz alip yavas yavas emebilirsiniz.

Birinci gun
Ilk 24 saat icinde kati yiyeceklerden kacininiz. Yalniz ilk 6 saatten sonra vucudun susuz ve enerjisiz kalmasini engellemek icin sivi almalisiniz. Sivi gidalar bir seferde degil minik yudumlar halinde icildiginde vucut tarafindan daha kolay kabul edilir. Gunde 2 litre ve ya daha fazla acik renkli sivi tuketmeniz gerekiyor. Bunlara ornek olarak elma suyu, sebze suyu, sekerli acik cay, gazoz, Amerika’da cok populer olan ginger ale (karanfil sodasi), kafein icermeyen enerji icecekleri, vitaminli sular sayilabilir. Her uc saatte bir tuvalete gitmenize yol acacak kadar sivi almalisiniz. Sut iceren, kremali corbalardan kacininiz, bunlar ishali arttirabilir.

Ikinci gun
Yukaridakilere ek olarak kolay hazmedilen yiyecekler tuketiniz. Ornek:
- Konserve seftali, kayisi, armut (burada kolay bulunuyor, tazelerinden yine de kacinmak lazim tahminimce)
- Muz
- Pirinc labasi
- Elma sosu (elmayi az bir miktar suyla kaynatarak yapiliyor, yine burada cok kolay bulunan bir sey)
- Recelli ekmek (yag surmeden)
- Sade kraker

Ucuncu gun
Eger kendinizi iyi hissediyorsaniz, ishal ve kusma tamamen kaybolduysa, bazi baharatsiz, sade kati yiyecekleri tuketmeye baslayabilirsiniz. Ornek:
- haslanmis tavuk
- kati yumurta
- haslanmis patates
- firinda pismis , ince kesilmis yagsiz etler

Yagli, baharatli yiyeceklerden ve sut urunlerinden uzak durunuz.

Dorduncu gun
Eger kendinizi iyi hissediyorsaniz, ishal ve kusma kaybolduysa diger yiyecekleri tuketmeye baslayabilirsiniz.

Ishal ve kusma tekrar basladigi takdirde yeniden rejiminin ilk gunune donup, bastan baslayiniz.

Eger
- hastaligin bulgularinda uc gun icinde hic bir ilerleme ve degisiklik olmaz,
- ishal ve kusma artar, sivi gidalari cikarmaya baslar,
- kusmuk ve/ya diskida kan gorulur (kahve cekirdegi gorunumunde, parlak kirmizi ya da koyu kahvrengi olabilir),
- mide kramplari artar ya da karin boslugunun sag alt kisminda yogunlasir,
- ishal yesil renkli cikmaya baslar,
- ates 38.3 derecenin uzerine yukselir ya daha alcak bir ates uc gunden fazla devam eder,
- ne yapacaginizi bilemediginiz herhangi bir durum ile karsilar iseniz,

DERHAL DOKTORA GORUNUNUZ!

3 comments:

NiNo said...

3. yapılacak şeyi ilk anda yapıyormusum:(hemen patates haşlayıp dayarım burunlarına ye diye,ne kadar yanlış.Tabi birde çorba:(

pelince said...

Bende yapıyormuşum bu yanlışı .....Okuyunca daha iyi anladım.

philosophique said...

Merhaba Pelin, hosgeldiniz!

Aslinda sanirim hastanin durumuna gore eger patates ve corbayi midesi kaldiriyorsa vermekte bir sakinca olmayabilir. Ama Mr.D gibi, hasta ozellikle ilk gun yedigi herseyi cikariyorsa o zaman israr etmeye gerek yok, bu beslenme rejimini uygulamak faydali olabilir.